Jan Olbracht

Jan Olbracht urodził się 27 grudnia 1459 roku w Krakowie jako syn Kazimierza Jagiellończyka i Elżbiety Habsburskiej. Jego wychowawcami byli Jan Długosz i Kallimach.

W 1492 roku Olbracht został koronowany na króla Polski, w latach 1491-1498 nosił także tytuł księcia głogowskiego. Gdy w 1490 roku zmarł Maciej Korwin, Olbracht, mając poparcie szlachty węgierskiej, starał się przejąć tron Węgier. Jego konkurentem był własny brat, król Czech Władysław, popierany przez magnaterię. 1 stycznia 1492 roku Jana Olbrachta pokonał pod Preszowem węgierski magnat Stefan Zapolya.

Jan Olbracht królem Polski

Po tym wydarzeniu Olbracht wrócił do kraju. Dzięki ugodzie koszyckiej Olbrachtowi przyznano księstwo głogowskie, nadane jeszcze przez Władysława. 27 sierpnia 1492 roku Jana Olbrachta obrano królem Polski, a koronacja odbyła się 30 września. W 1496 roku na sejmie piotrkowskim Jan Olbracht wydał tak zwany przywilej piotrkowski, dzięki któremu liczył na wsparcie szlachty podczas wyprawy na Turcję. W 1497 roku Olbracht wkroczył do Mołdawii, ale tamtejszy hospodar Stefan sprzymierzył się z Turkami i nakazał polskim wojskom opuścić jego ziemie. Olbracht próbował zdobyć stolicę Mołdawii, ale bez sukcesów. Podczas odwrotu Jan stracił dużą część swojego wojska. W 1498 roku Turcy zaatakowali Podole i Ruś Czerwoną. Jeszcze cztery lata wcześniej Jan wykupił od Janusza IV, księcia zatorskiego, jego księstwo i przyłączył je do państwa polskiego.

Mapa Polski za panowania Dynastii Jagiellonów - w XV wieku

Kolejnym nabytkiem Olbrachta było księstwo płockie, włączone do Korony po bezpotomnej śmierci księcia mazowieckiego Janusza II. Gdy jednak doszło do klęski w Mołdawii, Jan został zmuszony do oddania ziemi głogowskiej swojemu bratu Zygmuntowi. 24 lipca 1499 roku zawarto unię wileńską, na mocy której Polska i Wielkie Księstwo Litewskie miały pozostać niezależnymi państwami, ze swoimi władcami, i tylko w przypadku zagrożenia zewnętrznego były zobowiązane udzielać sobie wzajemnie pomocy. Kiedy nowy mistrz Zakonu Krzyżackiego Fryderyk Saski odmówił złożenia Polsce hołdu Olbracht zaczął się szykować do nowej wojny. Zmarł jednak w czasie przygotowań i został pochowany w katedrze wawelskiej.