Zygmunt August

Zygmunt August urodził się w Krakowie 1 lipca 1520 roku. Był synem Zygmunta Starego i włoskiej księżniczki Bony Sforzy. W 1543 roku Zygmunt ożenił się z Elżbietą, córką Ferdynanda I Habsburga.

Gdy pierwsza żona zmarła, Zygmunt w 1547 roku potajemnie ożenił się z Barbarą Radziwiłłówną. Po jej śmierci wstąpił w związek małżeński z siostrą pierwszej żony, Katarzyną Austriacką. W 1522 roku Zygmunt August przyjął tytuł Wielkiego Księcia Litewskiego. W 1529 roku został królem Polski, a jego koronacja odbyła się rok później.

Zygmunt August - wprowadzenie Unii Lubelskiej

Na Litwie Zygmunt August objął rządy w 1544 roku, w Koronie – w 1548 roku. Pierwsze lata jego rządów upłynęły pod znakiem walki o uznanie małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną, czemu przeciwna była jego matka, cała szlachta i koronna magnateria. Rodzina Radziwiłłów namówiła króla do zawarcia w 1549 roku przymierza z Habsburgami, co miało pomóc polskiemu królowi w razie gdyby jego poddani zdecydowali się na bunt. Sojusznikami Zygmunta Augusta w tamtym okresie była grupa magnatów, której przewodził hetman Jan Tarnowski i kanclerz Samuel Maciejowski. Zygmunt August chciał uniknąć starcia z przeciwną mu szlachtą, więc przez cztery lata, w okresie od 1559 do 1562 roku nie zwoływał sejmu. Dzięki polskiej dyplomacji udało się doprowadzić w 1561 roku do poddanie Polsce i Wielkiemu Księstwu Litewskiemu Inflant, co przyczyniło się do wybuchu wojny z Moskwą.

Unia Lubelska R.P. 1569 - obraz Jana Matejko

Podczas sejmu piotrkowskiego w latach 1562-1563 król zdecydował się poprzeć szlachtę, która chciała wprowadzić kilka znaczących reform, na przykład egzekucję dóbr królewskich. W 1569 roku uchwalono Unię Lubelską, co dało początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Rok później zakończyła się wojna o Inflanty, po czym nastąpiło trzyletnie zawieszenie broni.

Śmierć Zygmunta Augusta w Knyszynie R.P. 1572 - obraz Jana Matejko

Zygmunt August był bardzo wykształconą osobą, interesującą się sztuką, literaturą i nauką. Zapraszał na swój dwór wielu wybitnych twórców swojej epoki, między innymi Jana Kochanowskiego. Z jego inicjatywy zaczęto przebudowę zamku dolnego, katedry wileńskiej i warszawskiego Zamku Królewskiego. Patronował złotnictwu, hafciarstwu i tkactwu artystycznemu, czego dowodem są chociażby słynne wawelskie arrasy. Zmarł w Knyszynie, 7 lipca 1572 roku. Pochowano go w katedrze na Wawelu.