Bolesław Chrobry

Bolesław był jedynym synem Mieszka I i czeskiej księżniczki Dobrawy. W wieku 6 lat Mieszko I wysyła Bolesława na dwór Cesarza Ottona II jako zakładnika.

W roku 984 w wieku 17 lat żeni się z córką margrabiego Miśni Rydygara. Rok później następuje rozwiązanie małżeństwa, po to aby w kolejnym roku ożenił się z nieznaną z imienia księżniczką węgierską. W 987 roku zostaje rozwiązane drugie małżeństwo Bolesława. W 989 roku Bolesław po raz trzeci się żeni. Tym razem jego żoną zostaje Emnilda córka słowiańskiego księcia Dobromira. W 992 roku Bolesław, który prawdopodobnie został pomięty w akcie Dagome Iudex, siłą przejmuje władzę po ojcu. Wygania macochę Odę wraz ze swymi przyrodnimi braćmi Mieszkiem i Lambertem. Rozprawia się również z opozycją na czele której stali Przybywój i Odylen. Obydwaj zostali oślepieni. Jeszcze tego samego roku Chrobry wsparła militarnie Ottona III w czasie jego wyprawy przeciwko Stodoranom. W 995 uczestniczył w wyprawie niemieckiej na Słowian połabskich. W 997 roku w Prusach wschodnich zostaje zamordowany biskup Wojciech, późniejszy święty. Bolesław wykupuje jego szczątki, za złoto o wadze równoważnej wadze szczątków Wojciecha. Po przewiezieniu do Polski, ciało Wojciecha zostaje złożone w katedrze Gnieźnieńskiej. W 999 roku podczas synodu Rzymskiego, którego przewodniczącym był papież Sylwester II, kanonizuje Wojciecha na świętego a w Gnieźnie powołuje pierwsze polskie Arcybiskupstwo. Metropolitą gnieźnieńskim zostaje Gaudenty brat św. Wojciecha.

Bolesław Chrobry a Zjazd Gnieźnieński

Rok 1000 został zapamiętany głównie jako data Zjazdu Gnieźnieńskiego. Sam zjazd miał wymowne znaczenie polityczne. Nie należy jednak dopatrywać się czegoś nadzwyczajnego w tym wydarzeniu. 21-letni Cesarz Otton III przybywa do Polski, jego głównym celem jest wycieczka na grób przyjaciela św. Wojciecha.

Grób Świętego Wojciecha w Archikatedrze Gnieźnieńskiej (zdjęcie: UM Gniezno)

Gest Bolesława Chrobrego względem św. Wojciecha wywarł na Cesarzu ogromne wrażenie. Wykupienie zwłok św. Wojciecha za złoto równoważne wadze ciała. Mogło być powodem do uwzględnienia Bolesława, przez Ottona, w jego planie utworzenie Cesarstwa wielkości Rzymu za czasów Chrystusa. Główny trzon państwa miały stanowić Italia, Germania, Galia oraz Słowiańszczyzna, zarządcą której miał być Bolesław Chrobry. W czasie jednej z uczt w Gnieźnie, według Gala anonima Otton III miał powiedzieć o Bolesławie Chrobrym następujące słowa.

"Nie uchodzi to, by takiego i tak wielkiego męża księciem nazywać lub komesem, jakby jednego spośród dostojników, lecz wypada chlubnie wynieść go na tron królewski i wywyższyć koroną.”

Mówiąc to Otton miał założyć Bolesławowi na głowę diadem cesarski. Podarował również polskiemu władcy włócznię Św. Maurycego, która była ważnym symbolem władzy. Gest ten oznaczał, uznanie Bolesława Chrobrego jako samodzielnego władcy. Aby podkreślić znaczenie tego wydarzenia i swoje słowa poprzeć czynami, Otton III zwolnił Bolesława Chrobrego z płacenia jakiekolwiek trybutu na rzecz Cesarstwa. Dodatkowo Bolesław i jego następcy, otrzymali prawo tytułowania biskupów. Również w czasie zjazdu podjęto decyzje o zaślubinach siostrzenicy Cesarza Rychezy z synem Bolesława, Mieszkiem II późniejszym królem Polski.

Mapa Polski za panowanie Bolesława Chrobrego - lata 992-1025

Konflikt Bolesław Chrobrego z Cesarstwem Rzymskim Narodu Niemieckiego

Konflikt z Niemcami rozpoczął się po śmierci Ottona III, która miała miejsce 23 stycznia 1002 roku. Chrobry przewidując pogorszenie sytuacji rusza na Łużyce, Milsko i Miśnię, które przyjaźnie witają zdobywców. Akt ten nie spotkał się ze sprzeciwem, Panów niemieckich, którzy w tym czasie zajęci byli sprawami wewnętrznymi.  W lipcu Bolesław udał się na zjazd książąt niemieckich, gdzie wziął czynny udział w wyborze nowego władcy. Jednym z kandydatów na tron cesarski był znany z wrogości do Słowian, Henryk Bawarski. To właśnie on spotkał się z największym uznaniem i został następcą Ottona III. Bolesław zawiedziony wyborem, szybko opuścił miasto. Został wtedy zaatakowany przez żołnierzy Henryka, śmieci uniknął dzięki pomocy rycerzy księcia saskiego, Bernarda i margrabiego Henryka ze Schweinfurtu. Bezpośredni atak na Chrobrego stał się powodem do zdecydowanej i otwartej wojny, pomiędzy władcami.

W 1003 roku Bolesław interweniuje w Czechach. Wykorzystuje spory dynastyczne pomiędzy  Bolesławem Rudym a jego braćmi Jaromirem i Udalrykiem, w celu poszerzenia swoich wpływów w tym regionie. Okrutne rządy Rudego sprawiają, że Panowie Czescy proszą Chrobrego o pomoc. Książe Polan, udaje się do Czech, usuwa z tronu Rudego i sam zasiada na tronie czeskim. Stanowczo odmawia Henrykowi II, uznania Czech za lenno Niemieckie.  W 1004 roku Cesarz Niemiecki wsparty przez Jaromira, wyprawia się na Czechy, co skutkuje usunięciem Bolesława z tronu praskiego. Rok później Henryk II wyprawia się przeciwko Polsce. Dzięki łucznikom, pod Szprewą udaje się odeprzeć atak rycerzy niemieckich.  Siły niemieckie, wspierane przez Wieletów, docierają pod Poznań, gdzie zostają odparte przez wojska Bolesława, dochodzi do podpisania pokoju, na mocy, którego Chrobry oddaje Milsko i Łużyce. W 1007 roku Bolesław Chrobry odzyskuje Łużyce i Milsko wraz Budziszynem. Trzy lata później wojska niemieckie zajmują część Łużyc. W roku 1013 dochodzi do ponownego podpisania rozejmu, na mocy którego Bolesław otrzymuje Milsko i Łużyce jakie lenno niemieckie. Dochodzi również do małżeństwa Mieszka II syna Bolesława i Rychezy córki palatyna reńskiego Herenfrieda Ezzona

Taki układ nie podobał się Chrobremu, który znając siłę swojej armii dalej planował trwałe zajęcie Łużyc i Milska oraz Miśni. W 1014 roku Bolesław posyła Mieszka II do Pragi w celu zawarcia antycesarskiego przymierza. Książe Czech Udalryk, pamiętny usunięcia przez Bolesława z tronu czeskiego, więzi Mieszka i posyła go na dwór cesarski. Chrobremu udaje się wyciągnąć syna z niewoli ale spisek wyszedł na jaw co w 1015 roku kończy się atakiem Cesarza na Polskę. W 1017 roku Henryk II proponuje pokój, jednak Bolesław pomny zasadzki na jego życie. Nie godzi się na wyjazd ani do Magdeburga ani nad Łabę. Na przełomie wiosny i lata, wojsko morawskie Bolesława rozbija odziały Henryka V, bawarskiego margrabiego. Po udanej obronie Głogowa i Niemczy, wojska niemieckie zmuszą są do odwrotu z terenów Polski. W odwecie Bolesław plądruje ziemię pomiędzy Łabą a Muldą. W 1018 roku w Budziszynie dochodzi do podpisania trwałego pokoju. Bolesław otrzymuje Milsko i Łużyce na własność, przy Polsce pozostają również Morawy. Dodatkowo owdowiały przed dwoma laty Chrobry otrzymuje za żonę Odę, córkę margrabiego Miśni Ekkeharda.  W trakcie wojny polsko-niemieckiej w roku 1013 zmarł książę Rusi Włodzimierz I Wielki. W tym czasie o tron zmagania rozpoczęli dwaj bracia Jarosław i Świętopełk. Żoną Świętopełka była córka Chrobrego, który przez konflikt dostała się do więzienia.

Ingerencja Bolesława Chrobrego na Rusi

W 1013 roku Bolesław Chrobry wyrusza na Kijów, niestety wyprawa jest nieudana. Cztery lata później w momencie największych zmagań w wojnie polsko-niemieckiej, Jarosław Mądry najeżdża  pobliskie grody. W 1018 roku, po podpisaniu pokoju w Budziszynie, Bolesław może zając się sprawą Kijowską.  Uzbrojony w 300 dodatkowych żołnierzy niemieckich atakuje Ruś jadąc wprost do Kijowa.  Udanie zajmuje gród i na tron wprowadza swojego zięcia Świętopełka. Niestety po kilku miesiącach wybucha powstanie przeciw księciu polskiemu. Chrobry wycofuje się z Kijowa pozostawiając na miejscu Świętopełka, po drodze do domu zdobywa Grody Czerwińskie.  Nieudolny książę Świętopełk ponownie zostaje obalony przez Jarosława Mądrego, tym razem nie znajduje on wsparcia u teścia, który woli współpracować z charyzmatycznym Jarosławem.

Koronacja pierwszego króla Polski R.P. 1025 - obraza Jan Matejko

Chrobry zmęczony ciągłymi konfliktami i wojnami, wprowadza ład i porządek w państwie Polskim. Bolesław ze swoją koronacją czekał na idealny moment, który przyszedł latem 1024 roku. Wtedy bowiem zmarli jego dwaj najwięksi przeciwnicy: Henryk II i papież Benedykt VII.  Koronacja Bolesława nastąpiła 18 kwietnia 1025 roku, czyniąc go pierwszym historycznym Królem Polski. Zdecydowana polityka i siła Chrobrego pomogły mu wprowadzić Polskę do liczących się Królestw Europy. Nie dziwne więc, że często Bolesław nazywany jest również Wielkim. Król Polski - Bolesław I Chrobry - zmarł 17 czerwca 1025 roku i został pochowano w Poznaniu.