Henryk II Pobożny
Henryk Pobożny był synem Henryka Brodatego i Jadwigi. Po swoim ojcu odziedziczył księstwo śląskie, krakowskie oraz wielkopolskie i władał tymi ziemiami od 1238 do 1241 roku.
Żoną Henryka była córka króla czeskiego Przemysła Ottokara księżniczka Anna. Małżeństwo Henryka było udane, a Anna za namową swojej teściowej oddawała się dobroczynności i praktykom dewocyjnym. Henryk i Anna doczekali się w sumie dwanaściorga dzieci. Synów Henryk miał czterech: Bolesława Łysego Rogatkę, Henryka Białego, Konrada i Władysława.
Henryk Pobożny - przejęcie tronu krakowskiego
Ten ostatni został duchownym, natomiast pozostała trójka władała księstwami śląskimi. Henryk Pobożny późno przejął władzę po ojcu, ale przez całe swoje życie lojalnie wspierał ojca i jego politykę, co na ówczesne czasy było prawdziwym ewenementem na królewskich dworach. Lojalność Henryka nie wynikała ze słabości charakteru, bowiem gdy został samodzielnym władcą dał się poznać jako osoba uparta, zdolna do podejmowania odważnych decyzji i odnosząca sukcesy militarne. Henryka dopuszczono do współrządzenia w 1224 roku, a trzy lata później praktycznie rządził całym księstwem, ponieważ ranny w bitwie Henryk Brodaty nie był już w stanie sprawować władzy. Pobożny brał udział w walkach ojca przeciwko Konradowi Mazowieckiemu, obronił Śląsk przez Rusinami, walczył także o zachodnią Wielkopolskę i Lubusz. W 1234 roku Henryk otrzymał tytuł księcia Śląska i Polski, a cztery lata później przejął pełnię rządów po swoim ojcu. Pobożnemu udało się załagodzić konflikt z Kościołem, dzięki czemu przy przejmowaniu władzy nie pojawiły się żadne problemy. Za jego czasów terytorium księstwa pomniejszyło się, ponieważ Pobożny zgodził się na samodzielność księstwa sandomierskiego i opolskiego. Zarówno ojciec, jak i syn rządzili zlepkiem licznych księstw, a w każdym z nich władza była oparta o inne podstawy.
Klęska Legnicka. Odrodzenie. R.P. 1241. - obraz Jan Matejko
Podczas ich rządów zmieniła się także sytuacja międzynarodowa. W 1238 roku na Ruś najechali Mongołowie, a Henryk Pobożny chciał zaangażować do walki z poganami wszystkich swoich chrześcijańskich sąsiadów. Nie doczekał się jednak pomocy, a Lublin, Sandomierz, Wrocław i Kraków zostały zdobyte przez wroga. W 1241 roku odbyła się bitwa pod Legnicą, podczas której Mongołom udało się pokonać rycerstwo małopolskie, rycerstwo śląskie, rycerstwo wielkopolskie, templariuszy i Krzyżaków. Henryk Pobożny zginął podczas walk, ale Legnicy nie udało się zdobyć i Mongołowie wyruszyli dalej na Węgry. Według części historyków bitwa pod Legnicą przyczyniła się do zahamowania procesu zjednoczeniowego, dla innych badaczy bitwa nie miała większego wpływu na rozbicie dzielnicowe.