Po górach, dolinach - pieśń, tekst, wykonanie
Papież Pius IX w 1854 roku ogłosił dogmat o Niepokalanym Poczęciu Maryi. 4 lata później 11 lutego 1858 roku miały miejsce objawienia w Lourdes, gdzie Maryja nazwała Siebie Niepokalanym Poczęciem. W sanktuarium maryjnym powstałym później w miejscu objawień w 1873 roku powstała pieśń na cześć Niepokalanej, której autorem jest ksiądz Gainet z Vendee. Francuska wersja pieśni liczy aż 60 zwrotek i zawiera opis kolejnych objawień oraz opis kultu Maryi w Lourdes. Polski przekład pod tytułem Po górach, dolinach po raz pierwszy w druku pojawił się w śpiewniku Siedleckiego, wydanym w Chicago w 1880 roku. W broszurze z 1888 roku znalazła się informacja o tym kto przetłumaczył tekst pieśni na język polski – był to ksiądz Józef Kiedrowski.
O tym jak szybko Polacy zaczęli czcić Maryję niepokalanie poczętą świadczy fakt, że już 7 lat po utworzeniu francuskiego oryginału pieśni, pojawił się w druku przekład w języku polskim. Pieśń jest śpiewana w miesiącach maryjnych, w maju i październiku. Po górach, dolinach w polskich kościołach jest śpiewana w znacznie skróconej formie.
Grota Massabielle
Po górach, dolinach - tekst
1. Po górach, dolinach rozlega się dzwon,
Anielskie witanie ludziom głosi on:
Ref.: Ave, ave, ave Maryja.
Zdrowaś, zdrowaś, zdrowaś Maryja.
2. Bernadka dziewczynka szła po drzewo w las,
Anioł ją tam wiedzie, Bóg sam wybrał czas.
Ref.: Ave, ave, ave Maryja...
3. Modlitwę serdeczną szepczą usta jej,
„Zdrowaś bądź Panienko łaski na nas zlej”.
Ref.: Ave, ave, ave Maryja...
4. „Pokornej mej prośbie odpowiedź swą daj:
„Kto jesteś, o Pani, przed nami nie taj”.
Ref.: Ave, ave, ave Maryja...
5. Klęczącej Bernadce rzekła Pani ta:
„Poczęciem Niepokalanym jestem ja”.
Ref.: Ave, ave, ave Maryja...
6. O gwiazdo najświętsza, wiedź nas w niebios kraj,
Gdzie wieczna szczęśliwość, o Boże nam daj.
Ref.: Ave, ave, ave Maryja...